We trekken nog eens naar onze Noorderburen voor een zelfverklaard manifest van de nieuwe generatie naar de oude generatie. Met Dit Lichaam van Ons geeft een queer groep van negen jonge stripmakers een antwoord op de vraag hoe de toekomst van de Nederlandse strip eruit ziet, met een oproerig, queer en uitzinnig kleurrijke bundel van gekke, mooie en gevoelige verhalen.

door Bruno Willaert.

Het gezelschap wordt aangevoerd door Gu(u)s Moystad die al vaak te lezen was op Pulp deLuxe. Ook Dido Drachman, Tosca Hamel en Indi Vos die ook al geen onbekenden zijn op onze website, sloten zich aan. Saint Theophanu, Luwe, Isa Boorsma, Leyla Ali en Abe Borst vervolledigden het team. Die laatste haalden we samen met Indi Vos voor onze microfoon voor een uitvoerig gesprek.

Het idee van Dit Lichaam van Ons brengt een erg diverse groep Nederlandse stripmakers samen. Hoe hebben jullie elkaar gevonden?

Indi: “Het begon allemaal bij Guus Møystad. Guus en ik kennen elkaar van de Nederlandse beurzen. Toen Guus mij over dit project aansprak, was ik direct enthousiast. Het leek mij een goede kans om bij te leren onder een groep van professionals! “

Abe: “Hij sprak mij aan op de Stripdagen Haarlem in 2022 over dit project, iets waar ik gelijk warm voor liep. Hij heeft echt een geweldige diverse groep weten samen te stellen en ik vind het zo gaaf er onderdeel van te kunnen zijn!”

Een gezonde boom is niet alleen het resultaat van het werk van de boom, maar ook van de omgeving waarin deze staat.

Het project is ontstaan naar aanleiding van een rapport van Jan Venselaar, dat op de website 9e Kunst werd gepubliceerd, dat aangaf aan dat de Nederlandse stripindustrie kampt met een tekort aan interesse, professionele kansen en samenwerkingen. Was het dan zo erg gesteld qua samenwerkingen in Nederland?

Indi: “Het was voor mij de eerste keer dat ik benaderd werd voor een samenwerking op professioneel gebied. Toch zie ik op de Academie dat samenwerkingen nog volop leven! Je bereikt naar mijn gevoel altijd meer als je meerdere makers bij een project betrekt. Ik hoop dat we deze samenwerkingen breder uit kunnen zetten.”

Abe: “Zelf ben ik een maker die graag samenwerkingen aangaat, dus vanuit mijn perspectief wordt er wel degelijk samen gewerkt. Hoewel het meestal kleine samenwerkingen zijn, kan je toch spreken over een netwerk van stripmakers die elkaar steunen en samen iets proberen op te bouwen.

Volgens mij kan er wel meer samengewerkt worden tussen de verschillende organisaties, winkels en uitgevers die ook een onderdeel vormen van het Nederlandse striplandschap. Hier merk ik dat veel van deze partijen zich vaak bij hun eigen zaak houden, maar niet kijken naar de kansen die samen mogelijk zijn. Dat is jammer, want samen is er een groter draagvlak. Een gezonde boom is niet alleen het resultaat van het werk van de boom, maar ook van de omgeving waarin deze staat.

 

Gelukkig merk ik wel verandering. Onderhand ben ik ook alweer elf jaar bezig in dit vakgebied en zie ik hoe steeds meer initiatieven ontstaan om verbinding te zoeken. Zo is er De Dag van de Stripmakers van De Stripmaker des Vaderlands, waarbij stripmakers samenkomen om het vak te bespreken en het Nieuwe Garde Festival, dat een verse collectie aan makers presenteert.

En dan is er nu natuurlijk Dit Lichaam van Ons. Het is een project waarin we een diverse collectie aan strips hebben weten te maken, om te zoeken naar een nieuw publiek. Daarnaast is er naar mijn idee een sterkere band bij de makers onderling. Gus heeft veel van de organisatie op zich genomen en de rest van de makers springen bij waar mogelijk. Dat laatste is heel belangrijk. We kunnen niet louter makers zijn, we moeten ook zelf een groter draagvlak bouwen en waarom dan niet samen bouwen.”

Het boek is een soort manifest van de nieuwe generatie naar de oude garde. Was daar nood aan?

Indi: “Ik hoop dat de oude garde het met veel plezier leest. Natuurlijk zouden wij zonder hen nooit dit vak gekozen hebben. Het voelt als een eer om te laten zien wat wij geleerd hebben, dus ik hoop dat onze boodschap serieus wordt genomen. Wij staan nu ook aan de startlijn!”

Abe: “In de Nederlandse stripwereld is er een voelbare kloof tussen de nieuwe en de oude generatie. Van beide kanten wordt eraan gewerkt om deze kloof meer te dichten. Zo zijn er in het verleden ook projecten opgezet door mensen uit de meer ‘oude garde’ om makers van de nieuwe generatie een platform te geven. Het boek De Nieuwe Garde is hier een mooi voorbeeld van, een collectie strips door de nieuwe generatie in een boek georganiseerd door mensen die al bekend zijn in het beroepsveld.

Om die kloof nog meer te dichten en om echt veranderingen te laten ontstaan in de Nederlandse stripindustrie, kunnen we als nieuwe generatie niet afwachtend blijven. Met Dit Lichaam van Ons willen we laten zien dat wij zelf ook deze projecten in werking kunnen zetten. Zelf hoop ik dat het zegt naar de oude garde: “Hey, hier zijn wij! Wij zijn jullie collega’s! Wij bouwen mee aan ons striplandschap.”, naar de nieuwe generatie hoop ik dat het zegt: “Neem het heft in eigen handen, wacht niet af.”

 

Een van jullie stellingen is dat er in Nederland vooral over de brug gekomen wordt met geld als de maatschappelijk relevantie een rol speelt, maar niet voor projecten waarin creatief los gegaan kan worden met een eigen visie en met verhalen die ook plat, pulpy en zelfs pornografisch mogen zijn. In hoeverre biedt Dit Lichaam van Ons de stripmakers de creatieve vrijheid die ze misschien niet krijgen in betaalde opdrachten?

Abe: “Ik werk als fulltime illustrator en stripmaker. Om rond te komen werk ik voor diverse opdrachtgevers in diverse vormen, van kinderstrips tot infographics voor semi-overheidsinstanties, workshops, live cartoons, redactionele illustraties, … Bij veel van deze opdrachten is er een specifiek doel. Workshops moeten aansluiten bij specifieke thema’s die op dat moment worden behandeld. Infographics zijn er om complexe informatie duidelijk en aantrekkelijk te presenteren aan een groter publiek. Redactionele illustraties ondersteunen een artikel. Vaak is er niet meer veel ruimte voor persoonlijke expressie. De verhalen die ik voel, kunnen zelden een plek krijgen binnen deze opdrachten.

Bij Dit Lichaam van Ons waren er veel minder restricties. We hebben een aantal pagina’s gekregen om te vullen met strip en het thema. Dit hebben wij elk op onze eigen manier kunnen invullen. Voor mij is dit een verademing geweest. Ik was niet bezig met mijn vaardigheden ter beschikking te stellen om andermans verhaal te vertellen, ik was bezig met mijn eigen verhaal te vertellen. In dit proces heb ik bakken aan energie gekregen en merkte ik dat delen van mijn passie voor tekenen weer wakker werden die een beetje in slaap waren gevallen.

Begrijp mij niet verkeerd, de opdrachtgevers zijn nog steeds welkom. Het is speciaal om mensen verder te kunnen helpen hun verhaal visueel te maken, om het zo meer draagvlak te kunnen geven. Alleen is het voor mij speciaal geworden om dit voor mijzelf te kunnen doen. In de toekomst hoop ik op meer van dit soort projecten, zodat er een betere balans in mijn werk ontstaat en ik vaker een stukje van mijzelf kan delen.”

 

Het lichaam wordt als metafoor gebruikt voor de rode draad van het boek. Tot welke diverse verhalen leidt dit?

Indi: “In mijn verhaal staan proeven en intimiteit centraal. Als je de selectie bekijkt, zul je zien dat het lichaam bij iedereen iets anders oproept. Het tekenwerk is ontzettend mooi! Ik zou Guus willen complimenteren. Hij heeft een enorm diverse groep aan makers bij elkaar gekregen om te laten zien dat de nieuwe garde veel in zijn mars heeft.”

Abe: “Het lichaam is eigenlijk een perfecte basis voor vele verhalen. Iedereen heeft er een en iedereen ervaart deze op een persoonlijke manier. Vanuit hier ontstaat dan ook de diversiteit met toch een lijn van eenheid. Zelf ben ik het lichaam iets meer metaforisch gaan zien voor dit project. Het hoofdpersonage in mijn strip zit heel erg in zijn hoofd en leert door het verhaal heen ook te leven vanuit zijn hart. Er komen echt zoveel verschillende onderwerpen voorbij die met het thema Het Lichaam te maken hebben. Ik kan wel een lijstje gaan maken, maar het beste is om deze zelf te gaan verkennen in de strips van dit project.”

 

Tot slot: hoe wordt Dit Lichaam van Ons gefinancierd en hebben jullie daar hulp bij nodig?

Gus: “Voor het tekenwerk en de vormgeving hebben we een heleboel steun gekregen van fondsen. Dat was een heel spannend proces omdat ik half verwachtte niet serieus genomen te worden toen ik aankwam zwaaien met mijn platte-pulpy-porno project, maar gelukkig hebben drie Nederlandse fondsen de waarde van het project ingezien en geld toegezegd: de Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Amsterdamse Fonds voor de Kunst, en Pictoright Fonds!

De laatste beetjes hebben we besloten om via crowdfunding te doen. We zijn dus hard op zoek naar mensen die willen en kunnen doneren om deze droom waar te maken! Met dit geld gaan we het boek drukken. Hoe meer mensen bijdragen, hoe mooier we het boek kunnen maken en hoe verder we het kunnen verspreiden! De campagne is al goed op weg en het is ontzettend fijn om te zien hoe positief mensen hierop reageren, zowel stripmaker collega’s als velen anderen!

Ook hebben wij allerlei leuke tegenprestaties voor mensen die doneren! Alles van unieke buttons, een luxe print ontworpen door Abe (de geile omslag van Hard Muscle Magazine), originele tekeningen uit het boek, tot een limited edition set met negen kaarten geïnspireerd door het surrealistische spel cadavre exquis, en natuurlijk het boek zelf. Het allerbelangrijkste is dat zoveel mogelijk mensen het boek zien en lezen! Dan krijgt het project de grootste impact.

Ga vooral zelf ook even kijken of er iets voor jou tussen staat!”

 

Meer info over Dit Lichaam van Ons en de rewards vind je op voordekunst.nl »

---