Brecht Vandebroucke is terug van weggeweest met zijn tweede boek Shady, een boek over ego en online roem. Pulp deLuxe zat op de eerste rij om vragen te stellen.
door Bruno Willaert.
Wat moet de lezer weten over jou?
Ik ben tekenaar, kunstenaar en illustrator en ik maak ook beeldverhalen en probeer ook wat te schrijven. Alles vertrekt bij mij van het tekenen en ideeën. Ik werk eigenlijk niet met de computer. Ik schilder en teken alles met de hand.
Ik vind humor zeer belangrijk.
Het boek gaat eigenlijk over ego, de competitieve drang naar online roem.
Over je nieuwste creatie Shady kan je heel veel vertellen, maar vooral dat hij niet bepaald sympathiek is. Wat trok je aan in zijn verhaal?
Toen ik Shady begon te tekenen wou ik even het omgekeerde doen van mijn boek White Cube. In plaats van visuele gags over de kunstwereld, wou ik vooral grappen bedenken rond popcultuur en het hier en nu. Het was ook een periode waarin ik voor het eerst echt zelf intens dialogen ging schrijven. Voorheen maakte ik enkel woordloze comic pagina’s.
Shady is een soort samensmelting van mensen die ik ken en zag op het internet, plus een grote brok fantasie. We denken vaak allemaal van onszelf dat we goeie mensen zijn, maar iedereen heeft eigenlijk een negatief onderbelicht kantje. Het is iets wat je zelf vaak eigenlijk niet ziet. Ik wou daar iets mee doen en zo introduceer ik Phil in het boek, die een beetje de rol van het geweten op zich neemt en Shady confronteert met zichzelf. Het boek gaat eigenlijk over ego, de competitieve drang naar online roem, slaafs je verlangens volgen, en uiteindelijk ontwaken en voor het eerst je eigen onderbelichte kant kunnen zien. Uiteindelijk heb ik toch ietwat geprobeerd Shady wat diepgang te geven door de gags te combineren met het verhaal en uiteindelijk krijgt hij zelfs ietwat verlossing. Ik hoop dat de lezer zo uiteindelijk toch een beetje sympathie voelt voor het personage.
De raamvertelling over ‘verantwoordelijkheidszin’, waarbij de pagina’s van kleur veranderen bij een nieuwe gemoedstoestand, werkt wel goed samen met de losse gags.
Shady is oorspronkelijk begonnen als een gagstrip die ik online publiceerde. Daarna is Shady ondertussen ook hier en daar wat gepubliceerd in wat boeken en magazines.
Het boek is eigenlijk een verzameling van die gags die ik de afgelopen jaren maakte. Toen ik op vraag van uitgeverij Bries besloot ze te verzamelen, kwam ik zelf af met de idee om er toch een klein soort verhaal rond te verweven, zodat je toch een beetje een idee krijgt wie Shady en Phil zijn. Een volledig boek met enkel gags is vaak toch wat ietwat gefragmenteerd om te lezen en ik wou zelf ook wat meer afwisseling. Het was dus een experiment om gags en verhaal doorheen elkaar te verweven, en zo diepgang te krijgen in een stripfiguur dat zich eerst enkel leende tot gags. Oorspronkelijk wou ik de pagina’s van het verhaal zo afwisselen, zoals bij oude Suske en Wiske strips, met die typische bruinrode en blauwe pagina’s afgewisseld, maar toen vond ik het radicaler veranderen van kleur op iedere pagina een betere oplossing. Ik wou eigenlijk ook dat het er een beetje cheap uitzag. In mijn achterhoofd was ik geïnspireerd door oude goedkope pulpstrips en dat ‘goedkope’ past ook bij het personage. De structuur van afwisselende kleurpagina’s helpen de lezer het onderscheid te maken tussen gag en verhaal maar ze zijn voor mij ook vooral een reflectie van Shady’s eigen psyche. Zoals hij zelf zegt in het begin van het boek is hij eigenlijk elke 5 minuten een ander personage: chaotisch, impulsief, en hij draait en keert elke 5 minuten. Op het einde komt alles ietwat samen.
Ik vertel wellicht niks nieuws dat Shady familie lijkt te zijn van Cowboy Henk (met een stevige update weliswaar)?
Ja, die vergelijking kwam nog wel op. België is een klein land en het is niet moeilijk om niet in aanraking te komen met Henk. Ik heb met deze vergelijking geen problemen, aangezien het werk van Herr Seele en Kamagurka zeer inspirerend werkt, maar ook vooral omdat Shady uiteindelijk toch ook weer een heel ander soort personage en universum is.
Ik denk dat ik hier en daar ook een neiging heb tot het absurde en surreële maar ik denkt dat ik tegelijkertijd ook weer bezig ben met moraliteit, soms tot op het, voor mezelf, vervelende af. Ik denk dat ik zelden het absurde op zoek om het absurde te eren zoals zij dat kunnen, ik merk dat ik vaker terugkeer naar een soort oordeel of boodschap. Tegelijkertijd volgt het universum van Shady iets meer een sprookjes logica, denk ik.
Social media krijgt er stevig van langs in je boek. Wat ergert je zo aan social media?
Ik weet nog altijd niet wat ik ervan moet denken.
Enerzijds heeft het heel wat mensen bevrijd om individueler te kunnen gaan werken en rechtstreeks contact op te kunnen zoeken met andere mensen, over de gehele wereld. Mijn werk is zo ook zichtbaarder geworden. Anderzijds ontstaat er ook hier en daar op social media een soort eenheidsdenken en tegelijkertijd maakt het ook plaats voor soms radicale conspiracy standpunten, etc.
Ik denk dat we nog niet volledig kunnen inschatten wat een grote evolutie dit is in de omgangsvorm met elkaar en hoe dit ons denken en de manier waarop we naar elkaar kijken grondig aan het veranderen is. Ik zie ook heel veel druk bij mensen om te scoren of op te vallen, of ze krijgen door social media problemen met hun zelfbeeld. Veel van die algoritmes zijn zo ontworpen dat ze als enige doel hebben onze aandacht zo lang mogelijk vast te houden. Verder maak ik me ook zorgen over censuur, zeker ook omdat ik humor zeer belangrijk vind. Wie bepaalt waar wel en niet mee gelachen mag worden? Met een internet mob kun je nu eenmaal niet discussiëren en vaak krijgen diegene die het luidst en extreemst roepen de aandacht. De vraag is ook: kan je zomaar alles zeggen? Er is geen goede balans, want tegelijkertijd heb ik dus ook vragen bij de online drang om ieder taboe te doorbreken. Is beschaving niet perse gedefinieerd door taboes? Kunnen mensen leven zonder een verhaal over wat goed en fout is, over wat gezond is en wat niet, etc? En worden er ondertussen online ook geen nieuwe taboes gecreëerd en gecultiveerd? Zullen de grote techbedrijven uit Silicon Valley bepalen welke gesprekken mogen gevoerd worden en wat verboden is? Wie heeft hen verkozen tot scheidsrechter van het publieke debat?
Social media en het internet is een instabiele, chaotische en gevaarlijke plek. Het internet deconstrueert een beetje alle geërfde narratieven maar is volgens mij niet in staat om de dingen weer samen te brengen naar een vorm of een verhaal van stabiliteit waar iedereen enigszins akkoord mee kan gaan. Groep en individu zijn uit balans.
Je vorige boek White Cube dateert reeds van 2012. Waarmee ben je afgelopen jaren bezig geweest?
Shady was eigenlijk al een heel eind af, maar corona heeft enigszins roet in het eten gegooid.
Ik ben vooral actief geweest als illustrator voor allerlei magazines en projecten. Ik was ook co-curator bij de expo Art is Comic in het Mima Museum in Brussel, een groepsexpo met Joan Cornellà, Jean Jullien, Brecht Evens, Huskmitnavn, Mon Colonel & Spit en mezelf. Ik heb wat beeldverhalen gemaakt, onder andere voor Adult Swim, en ik deed mee aan een boek over René Magritte, een project van Centre-Pompidou in Parijs. Verder deed ik heel wat andere tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Ik heb wat gereisd, veel gelezen, en vooral geprobeerd om zelf te leren schrijven. Ook ben ik groter beginnen schilderen, vooral op doek.
Klassieke afsluiter: welke projecten staan nog op stapel voor de komende jaren?
Ik ben momenteel bezig aan een nieuw boek en enkele andere projecten, waaronder ook een animatie project, met Animal Tank, een animatiestudio uit Gent. Verder plan ik momenteel ook een duo expo in mei 2021 met Sarah Pschorn en mezelf bij galerie 10a, in Otegem, waarin keramiek van haar zal getoond worden en tekeningen en schilderijen van mezelf.
Voor de rest blijf ik ook actief en beschikbaar als illustrator.
